કપાસને આયાત ડ્યુટીમાંથી મૂક્તિ, કાપડ ઉદ્યોગના ખર્ચમાં ઘટાડો: કાપડ રાજ્ય મંત્રી પવિત્રા માર્ગેરિટા
શુક્રવારે સંસદને જાણ કરવામાં આવી હતી કે કપાસ પર 11 ટકા આયાત ડ્યુટી મુક્તિથી સ્થાનિક ભાવમાં ઘટાડો થયો છે, જે હાલમાં પ્રતિ કેન્ડી 51,500 થી 52,500 ની વચ્ચે છે, જેનાથી કાપડ ઉદ્યોગ માટે તે પોસાય તેવું બને છે, જ્યારે MSP-આધારિત ટેકો ખેડૂતોનું રક્ષણ કરી રહ્યો છે. રાજ્યસભામાં એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં કાપડ રાજ્ય મંત્રી પવિત્રા માર્ગેરિટાએ જણાવ્યું હતું કે ડ્યુટી મુક્તિ પછી, S-6 કપાસના સમકક્ષ આંતરરાષ્ટ્રીય ભાવ 19 ઓગસ્ટ, 2025 પહેલા આશરે 79.15 યુએસ સેન્ટ પ્રતિ પાઉન્ડથી ઘટીને ડિસેમ્બર 2025 માં આશરે 73.95 યુએસ સેન્ટ પ્રતિ પાઉન્ડ થયા છે, જે વૈશ્વિક ભાવમાં ઘટાડાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે સ્થાનિક કપાસના ભાવ પણ આંતરરાષ્ટ્રીય ભાવની ગતિવિધિઓ સાથે વ્યાપકપણે સુસંગત છે. સ્થાનિક ભાવ વૈશ્વિક અને સ્થાનિક માંગ-પુરવઠાની સ્થિતિ, વિનિમય દરો અને ગુણવત્તાના વિચારણાઓથી પ્રભાવિત થાય છે. 2024-25 સીઝન દરમિયાન કપાસની આયાત કુલ સ્થાનિક વપરાશના આશરે 13.93 ટકા હતી.
માર્ગેરિટાએ જણાવ્યું હતું કે સરકાર લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ (MSP) પદ્ધતિ દ્વારા કપાસના ખેડૂતોને ટેકો આપે છે, જે ઉત્પાદન ખર્ચ પર ઓછામાં ઓછું 50 ટકા વળતર પૂરું પાડે છે. 2025-26 સીઝન માટે, મધ્યમ મુખ્ય કપાસ માટે MSP પ્રતિ ક્વિન્ટલ 7,710 અને લાંબા મુખ્ય કપાસ માટે 8,110 નક્કી કરવામાં આવ્યો છે, જે 2024-25 ની સરખામણીમાં પ્રતિ ક્વિન્ટલ 589 નો વધારો દર્શાવે છે. 11 ડિસેમ્બર, 2025 સુધીમાં, કપાસ નિગમ (CCI) એ MSP કામગીરી હેઠળ 11 રાજ્યોના 149 જિલ્લાઓમાં 570 ખરીદી કેન્દ્રો દ્વારા 13,492 કરોડની કિંમતની આશરે 31.19 લાખ ગાંસડી ખરીદી કરી છે.
મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે સ્થાનિક કાપડ ઉદ્યોગની ગુણવત્તા અને પુરવઠા જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાંથી કપાસની આયાતમાં વધારો થયો છે, જે ભારતના કપાસના આશરે 94 ટકા વપરાશ કરે છે. ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર 2025 દરમિયાન, 11 ટકા આયાત ડ્યુટી પર કામચલાઉ મુક્તિ સમયગાળા પછી પણ, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાંથી આયાત ઉદ્યોગની જરૂરિયાતોને અનુરૂપ રહી. એકંદરે, ભારતમાં કપાસની આયાત 2023-24માં 15.20 લાખ ગાંસડીથી વધીને 2024-25માં 41.40 લાખ ગાંસડી થઈ ગઈ, જે માંગ અને પુરવઠા વચ્ચેના અંતરને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.
મંત્રીએ સમજાવ્યું કે આ આયાત ચોક્કસ કપાસની જાતોની ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરે છે અને નિકાસલક્ષી ઉત્પાદનને ટેકો આપે છે, જેનાથી ભારતના કાપડ ક્ષેત્રની વૈશ્વિક સ્પર્ધાત્મકતામાં વધારો થાય છે. ખેડૂતો માટે વાજબી ભાવ સુનિશ્ચિત કરવા માટે CCI MSP પર કપાસ ખરીદે છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે MSP કામગીરી ખેડૂતોને ભાવમાં વધઘટથી બચાવવા અને વાજબી વળતર સુનિશ્ચિત કરવા માટે ચાલુ રહે છે.
