ITના મેસેજ પછી કોણે સુધારેલા ITR ફાઇલ કરવાની જરૂર છે? જો 31 ડિસેમ્બરની ડેડેલાઈન ચૂક્યા તો શું થશે?
આવકવેરા વિભાગે તાજેતરમાં ઘણા કરદાતાઓને SMS અને ઇમેઇલ ચેતવણીઓ મોકલી છે, જેમાં જણાવાયું છે કે આવકવેરા રિટર્ન (ITR) ફાઇલિંગ વિગતોમાં મેળ ખાતી ન હોવાથી જોખમ વ્યવસ્થાપન જોગવાઈ હેઠળ તેમના આવકવેરા રિફંડને હોલ્ડ પર રાખવામાં આવ્યું છે.
વિભાગે આ કરદાતાઓને 31 ડિસેમ્બર સુધીમાં સુધારેલા આવકવેરા રિટર્ન સબમિટ કરવાનો પણ નિર્દેશ આપ્યો છે. આનાથી કરદાતાઓમાં ઓનલાઈન મૂંઝવણ ઊભી થઈ છે અને ચિંતાઓ ઉભી થઈ છે, જેમાંથી એક એ છે કે સુધારેલા ITR ફાઇલ કોણે કરવાની જરૂર છે.
સુધારેલા રિટર્ન કોણે ફાઇલ કરવાની જરૂર છે?
આવકવેરા વિભાગ દ્વારા જારી કરાયેલી ચેતવણીઓ એક નવા ડેટા-સંચાલિત NUDGE ઝુંબેશનો ભાગ છે જે ખોટા કપાત અથવા મુક્તિના દાવાઓને પ્રકાશિત કરે છે.
આવકવેરા વિભાગે મંગળવાર, 23 ડિસેમ્બરના રોજ એક પ્રકાશનમાં જણાવ્યું હતું કે એવું જોવા મળ્યું છે કે કેટલાક કરદાતાઓએ કપાત અથવા મુક્તિનો લાભ લઈને અયોગ્ય રિફંડનો દાવો કર્યો છે જેના માટે તેઓ હકદાર નથી, જેના પરિણામે આવક ઓછી થાય છે. જોખમ વ્યવસ્થાપન માળખામાં વિભાગે આકારણી વર્ષ (AY) 2025-26 માટે આવા કેસોની ઓળખ કરી છે.
આમાં એવા કિસ્સાઓનો સમાવેશ થાય છે જ્યાં રજિસ્ટર્ડ અનરેકોગ્નાઇઝ્ડ પોલિટિકલ પાર્ટીઝ (RUPPs) ને ખોટા દાન અને અન્ય અયોગ્ય કપાત અથવા મુક્તિનો ITR માં દાવો કરવામાં આવ્યો હોય તેવું લાગે છે.
એવું પણ નોંધવામાં આવ્યું છે કે, કેટલાક કિસ્સાઓમાં, કરદાતાઓએ ખોટી અથવા અમાન્ય PAN વિગતો પ્રદાન કરી છે. વધુમાં, કેટલાક કિસ્સાઓમાં દાવો કરાયેલ કપાત અથવા મુક્તિની રકમ સંબંધિત ભૂલો શામેલ છે.
આવા “ઓળખાયેલા કરદાતાઓને ‘નોન-ઇન્ટ્રુસિવ યુસેજ ઓફ ડેટા ટુ ગાઇડ એન્ડ ઇનેબલ (NUDGE)’ ઝુંબેશ હેઠળ SMS અને ઇમેઇલ દ્વારા વિનંતી કરવામાં આવી રહી છે કે તેઓ 31 ડિસેમ્બર 2025 સુધીમાં સુધારેલા ITR ફાઇલ કરવાની નિયત તારીખને ધ્યાનમાં રાખીને આવી ભૂલો સુધારે”, રિલીઝમાં નોંધવામાં આવ્યું છે.
જોકે, સચોટ કપાત અથવા મુક્તિના દાવા ધરાવતા કરદાતાઓને આગળની કાર્યવાહીમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે. “જે કરદાતાઓની કપાત અથવા મુક્તિના દાવા સાચા છે અને કાયદા અનુસાર યોગ્ય રીતે કરવામાં આવ્યા છે તેમને આગળ કોઈ કાર્યવાહી કરવાની જરૂર નથી,” વિભાગે જણાવ્યું હતું.
Launch of a data-driven NUDGE campaign for AY 2025–26 encouraging taxpayers to voluntarily review deduction/exemption claims identified as potentially ineligible through risk analytics.
The outreach is advisory and reflects a trust-first approach, enabling voluntary correction,… pic.twitter.com/8pXqXL2PMe
— Income Tax India (@IncomeTaxIndia) December 23, 2025
સંબંધિત કરદાતાઓએ શું કરવું જોઈએ?
આઇ-ટી વિભાગે વધુમાં નોંધ્યું છે કે, “સંબંધિત કરદાતાઓ તેમના આઇટીઆરની સમીક્ષા કરે, તેમના કપાત અને મુક્તિના દાવાઓની શુદ્ધતા ચકાસે અને જો જરૂરી હોય તો, 31 ડિસેમ્બર 2025 સુધીમાં નિર્ધારિત સમયમર્યાદામાં તેમના રિટર્નમાં સુધારો કરે, જેથી આ બાબતે વધુ પૂછપરછ ટાળી શકાય.”
જો તમે 31 ડિસેમ્બરની સમયમર્યાદા ચૂકી જાઓ તો શું થશે?
જો કરદાતાઓ વર્તમાન સમયમર્યાદા ચૂકી જાય તો તેઓ 1 જાન્યુઆરી 2026 થી અપડેટેડ રિટર્ન ફાઇલ કરી શકે છે, પરંતુ કોઈપણ વધારાની કર જવાબદારી ચૂકવવી પડશે.
આઇ-ટી વિભાગે જણાવ્યું હતું કે આ થકી સ્પષ્ટતા કરવામાં આવે છે કે જે કરદાતાઓ આ તકનો લાભ લેતા નથી તેઓ કાયદા હેઠળ પરવાનગી મુજબ 1 જાન્યુઆરી 2026 થી અપડેટેડ રિટર્ન ફાઇલ કરી શકે છે, વધારાની કર જવાબદારી ચૂકવવાને આધીન,”
અત્યાર સુધી કેટલા સુધારેલા આઇટીઆર ફાઇલ કરવામાં આવ્યા છે?
આવકવેરા વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2025-26 માં, 21 લાખથી વધુ કરદાતાઓએ AYS 2021-22 થી 2024-25 માટે તેમના ITR અપડેટ કર્યા છે અને 2,500 કરોડથી વધુ કર ચૂકવ્યા છે. વધુમાં, વર્તમાન આકારણી વર્ષ, AY 2025-26 માટે 15 લાખથી વધુ ITR પહેલાથી જ સુધારેલા છે.
