ભારતની AIના ક્ષેત્રની કંપની આર.આર.પી. સેમિકન્ડક્ટર્સનો પરપોટો ગમે ત્યારે ફૂટી શકે 

સ્ટોકમાં 55,000%નો વૈશ્વિક રેકોર્ડ ઉછાળો, બબલ અંગે ભય વધ્યો, કંપની નફો નહિ નુકસાન જ કરી રહી હોવાથી શેરહોલ્ડર્સે ચેતવા જેવુ છે

આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) બૂમમાંથી અસાધારણ નફો મેળવવાની દોડમાં રોકાણકારો માટે દુનિયાનો શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન કરનાર શેર હવે ચેતવણીરૂપ ઉદાહરણ બની રહ્યો છે. હજી હમણાં સુધી પોતાના ઘરેલુ ભારતીય બજારમાં પણ ખાસ ઓળખ ન ધરાવતી RRP Semiconductor Ltd. સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચાનું કેન્દ્ર બની ગઈ છે. તેના શેરોએ 17 ડિસેમ્બર સુધીના 20 મહિનામાં 55,000 ટકા કરતાં વધુ ઉછાળો નોંધાવ્યો છે. છેલ્લા બાવન અઠવાડિયામાં સ્ક્રી રૂ. 11,902નું ટોપ અને રૂ. 152.45નું બોટમ બતાવ્યું છે. આમ $1 અબજથી વધુ માર્કેટ કેપ ધરાવતી કંપનીઓમાં દુનિયાભરમાં સૌથી મોટો વધારો દેખાડનારી કંપની બની ગઈ છે.

કંપનીના તાજેતરના નાણાકીય પરિણામોમાં નકારાત્મક આવક (negative revenue) દર્શાવવામાં આવી રહી છે. તેના તાજેતરના વાર્ષિક અહેવાલ મુજબ તેની પાસે માત્ર બે ફુલ-ટાઈમ કર્મચારીઓ છે, અને 2024ની શરૂઆતમાં રિયલ એસ્ટેટમાંથી બહાર આવી સેમિકન્ડક્ટર ક્ષેત્ર તરફ વળ્યા બાદ પણ સેમિકન્ડક્ટર ખર્ચ વધ્યો છે અને એઆઈની તેજી (બૂમ) સાથે તેનો સંબંધ બહુ નબળો છે. ઓનલાઈન હાઈપ, ખૂબ જ ઓછો ફ્રી ફ્લોટ અને ભારતના વધતા રિટેલ રોકાણકારોના આધારને કારણે શેરમાં સતત 149 લિમિટ-અપ સેશન જોવા મળ્યા છે. છતાં એક્સચેન્જ અધિકારીઓ અને કંપનીએ પોતે પણ રોકાણકારોને ચેતવણી આપી હતી.

હવે આ તેજીનો તોખાર થાક અનુભવી રહ્યો હોવાના સંકેતો મળી રહ્યા છે. તેમ જ નિયમનકારો તેના પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યા છે. આ અંગેના જાણકાર નિષ્ણાતના મતાનુસાર સિક્યુરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) RRPના શેરોમાં આવેલા ઉછાળાની તપાસ કરી રહ્યું છે. $1.7 અબજ મૂલ્ય ધરાવતો આ સ્ટોકના ટ્રેડિંગને તાજેતરમાં એક્સચેન્જ દ્વારા અઠવાડિયામાં માત્ર એક દિવસ સુધી સીમિત કરવામાં આવ્યો છે. આ શેર 7 નવેમ્બરના ટોચના સ્તરથી 6 ટકા ઘટી ગયો છે.

RRPની ગતિ વૈશ્વિક AI રેલી પર મોટા પ્રમાણમાં અસર ન કરે તે કદાચ સમજી શકાય છે. Nvidia જેવી દિગ્ગજ કંપનીઓમાં ટ્રિલિયન્સ ડોલરની કિંમત ઉમેરાઈ ચૂકી છે. તેનો નફો અતિશય થઈ ગયો હોવાની ચર્ચા છે. તેમાંય ખાસ કરીને ભારતમાં લિસ્ટેડ ચિપમેકર્સની અછતને કારણે રિટેલ રોકાણકારો વૈશ્વિક બૂમનો કોઈપણ વિકલ્પ શોધવા આતુર છે. કેટલાક નિરીક્ષકો માટે આ કેસ નિયમનકારો-રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી સામેનો પડકાર પણ દર્શાવે છે. કારણ કે સટ્ટાબાજીજન્ય અતિરેકથી રિટેલ રોકાણકારોને બચાવવાની તેને માથે જવાબદારી છે.

સોનમ શ્રીવાસ્તવ, Wryght Research & Capital Pvt.ની સ્થાપક, કહે છે કે અત્યારે સેમિકન્ડક્ટર કંપનીઓના શેર્સ ખૂબ જ હોટ ગણાય છે. ભારતમાં પસંદ કરવા માટે સ્ટોક્સ ઓછા હોવાથી લોકો કોઈપણ નામ ખરીદવા તૈયાર છે. AI વેલ્યુએશન અંગે વૈશ્વિક ચિંતાઓ વચ્ચે RRP જેવા કિસ્સાઓ બતાવે છે કે રોકાણકારો આવા શેર ખરીદવા માટે દોટ લગાવે તેવી શક્યતાઓ સીમિત છે. ભારતમાં જ નહિ, પરંતુ એશિયાના દેશોના એક્સચેન્જ અને ચિપમેકર્સે AI ટ્રેડ્સ પાછળ અંધાધૂંધ દોડવાના જોખમ અંગે ચેતવણી આપવાનું શરૂ કરી દીધું છે. ચીનના શાંઘાઈમાં નવી લિસ્ટેડ AI-ચિપ સ્ટાર્ટઅપ Moore Threads Technology Co. ના શેરોએ 12 ડિસેમ્બરે 13 ટકા ઘટાડો નોંધાવ્યો છે. આ ઘટાડો ટ્રેડિંગ રિસ્કની ચેતવણી આપ્યા બાદ આવ્યો છે. જોકે આ શેર હજુ પણ આ મહિને લિસ્ટિંગ બાદ 500 ટકા કરતાં વધુ ઉપર છે. દક્ષિણ કોરિયામાં, SK Hynix Inc. ના શેરોમાં ઘટાડો આવ્યો, કારણ કે 2025માં ત્રણગણા વધી ગયા બાદ 11 ડિસેમ્બરે મુખ્ય એક્સચેન્જે રિસ્ક એલર્ટ જાહેર કર્યું હતું.

BSE Ltd. ના પ્રવક્તાએ જણાવ્યું કે RRP સ્ટોક અંગે લેવાયેલા તમામ સર્વેલન્સ પગલાં માર્કેટ સર્ક્યુલર્સ મારફતે જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. RRP Groupના સ્થાપક રાજેન્દ્ર ચોડંકરના માલિકીના RRP Electronicsએ તેના શેરના ભાવમાં આવેલા ઉછાળા અંગે મૌન સેવવાનું પસંદ કર્યું છે. RRPનું પરિવર્તન 2024ની શરૂઆતમાં શરૂ થયું, જ્યારે ચોડંકરે G D Trading and Agencies Ltd. ને ટેકઓવર કરવા માટે તેના સ્થાપકોને બાકી રહેલી ₹8 કરોડની લોન ઇક્વિટી સામે ચૂકવી દીધી હતી. 23 એપ્રિલે બોર્ડે તેમને અને અન્ય કેટલાંકને રૂ. 12ના શેરદીઠ ભાવથી શેર વેચવાની મંજૂરી આપી હતી. આ ભાવની મંજૂરી બજારના પ્રવર્તમાન ભાવ કરતાં 40 ટકા ઓછા ભાવની હતી. આ પગલાં પછી ચોડંકર પાસે 74.5 ટકા હિસ્સેદારી આવી ગઈ અને સ્થાપકોની હિસ્સેદારી 2 ટકાથી ઓછી રહી ગઈ હતી. કંપનીએ પોતાનું નામ બદલીને RRP Semiconductor રાખવાનું પણ મંજૂર કર્યું હતુ.

બે મહિના પહેલાં, ચોડંકરે મહારાષ્ટ્રમાં આઉટસોર્સ્ડ સેમિકન્ડક્ટર એસેમ્બલી અને ટેસ્ટિંગ ફેસિલિટી બનાવવા માટે RRP Electronics Pvt. Ltd.ની સ્થાપના કરી હતીય સપ્ટેમ્બર 2024માં નવી મુંબઈ ખાતે RRP Electronicsના નવા યુનિટના કાર્યક્રમમાં ચોડંકરે મીડિયાને કહ્યું હતું કે ભારત સુપરહ્યુમન બનવા જઈ રહ્યું છે, તેમાં હવે કોઈ શંકા નથી. આ કાર્યક્રમમાં મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસ અને ક્રિકેટ લેજન્ડ સચિન તેંડુલકર પણ હાજર હતા, એમ RRP દ્વારા અપલોડ કરાયેલા YouTube વિડિયોઝમાં જોવા મળે છે. પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની 2021ની સેમિકન્ડક્ટર પહેલ માટેની રૂ. 76000 કરોડની પ્રોત્સાહન યોજના હેઠળ Micron Technology, Tata Group, Foxconn અને HCL Technologies તરફથી કુલ $18 અબજના રોકાણની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.

તેમ છતાં કેટલાક રોકાણકારોએ RRP Semiconductor ને ચિપ બૂમ પર દાવ લગાવવાનો વિકલ્પ માન્યો યોગ્ય હોવાનું માની લીધું હતું. આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ કંપનીઓના ઉજ્જ્વળ ભાવિ અંગેના ઉત્સાહમાં ને ઉત્સાહમાં તેના શેર્સનું ટ્રેડિંગ બહુ જ ઓછું થતું હોવાની વાત ધ્યાન બહાર નીકળી ગઈ હતી. કંપનીના 98 ટકા શેર ચોડંકર અને તેમના નજીકના સાથીઓ પાસે છે, જે અન્ય RRP સંકળાયેલી કંપનીઓ એટલે કે RRP Defense, Indian Link Chain Manufacturers, RRP Electronics અને RRP S4E Innovation સાથે પણ જોડાયેલા છે.

આ વર્ષના એપ્રિલમાં, એક્સચેન્જે કંપનીના શેર વેચાણને મંજૂરી પાછી ખેંચી લીધી છે. જોકે એક્સચેન્જના આ નિર્ણયને RRPએ અપીલ કોર્ટમાં પડકારી છે. પરંતુ તેનો નિર્ણય આવવાનો હજી બાકી છે. ઑક્ટોબરમાં સ્ટોકને સૌથી કડક સર્વેલન્સ હેઠળ મૂક્યા બાદ એક વર્ષ પૂરું થતાં રોકાણકારોને ચેતવણી પણ આપવામાં આવી હતી.

આ નિર્ણય સપ્ટેમ્બર 2024ની SEBIએ લીધેલા પગલાં પછી ધ્યાનમાં આવ્યો હતો. સેબીએ જણાવ્યું હતું કે કંપની સિક્યુરિટીઝ માર્કેટમાં પ્રવેશ કરી શકશે નહિ. કારણ કે તે Shree Vindhya Paper Mills ના સ્થાપક ગ્રુપનો તે ભાગ હતી. વિંધ્યા પેપર મિલને 2017માં BSE દ્વારા ડિલિસ્ટ કરવામાં આવી હતી, જેના કારણે 10 વર્ષનો પ્રતિબંધ લાગુ થયો હતો. તેની સામે BSEના એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે ઓફર પ્રોસેસિંગ દરમિયાન “આંતરિક ભૂલ” થઈ હતી અને અપીલનો નિર્ણય ન આવે ત્યાં સુધી શેર પરનો લોક-ઇન સમયગાળો વધારવા માટે SEBIનું માર્ગદર્શન લેવાઈ શકે છે. BSEના પ્રવક્તાએ કહ્યું કે RRPની મૂળ અરજીમાં કંપનીએ જાહેર કર્યું હતું કે કંપની તેના સ્થાપકો અને ડિરેક્ટર્સ પર બજારમાં પ્રવેશ માટે કોઈ પ્રતિબંધ નથી અને એક્સચેન્જની મંજૂરી આ ખુલાસાના આધારે આપવામાં આવી હતી.

એપ્રિલ 2024માં શેર ₹20થી ઉછળવા લાગ્યા ત્યારબાદ, સૌથી મોટા શેરહોલ્ડર ચોડંકરે બોર્ડમાંથી રાજીનામું આપ્યું અને ચીફ ફાઇનાન્સ ઓફિસરે રાજીનામું આપી બાદમાં કંપની સેક્રેટરી તરીકે પરત ફર્યા. RRPએ સોશિયલ મીડિયા ઇન્ફ્લુએન્સર સામે પોલીસ ફરિયાદ પણ કરી હતી, જેમાં સચિન તેંડુલકર અને રાજ્ય દ્વારા ફાળવેલી ચિપમેકિંગ જમીન સાથે જોડાયેલી અફવાઓ ફેલાવવાનો આરોપ મૂકાયો હતો. ત્રીજી નવેમ્બરના એક્સચેન્જ ફાઇલિંગમાં કંપનીએ જણાવ્યું હતું કે તેણે હજુ સુધી કોઈપણ પ્રકારની સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્રવૃત્તિ તેણએ શરૂ કરી નથી. સરકારી યોજનાઓ હેઠળ કોઈ અરજી કરી નથી અને કોઈ સેલિબ્રિટી જોડાણ હોવાનો ઇનકાર કર્યો છે.

નાણાકીય આંકડાઓ પણ આશ્વાસક નથી. સપ્ટેમ્બર અંતે પૂર્ણ થયેલા ક્વાર્ટરમાં RRPએ ₹6.82 કરોડની નકારાત્મક આવક અને ₹7.15 કરોડનું નેટ નુકસાન દર્શાવ્યું છે. નકારાત્મક આવકનું કારણ ડિસેમ્બર 2024માં પૂર્ણ થયેલા ત્રણ મહિનામાં બુક કરાયેલી વેચાણ રકમને રિવર્સ કરવાનું છે. નવેમ્બરમાં Telecrown Infratech Pvt. પાસેથી મળેલા ₹440 કરોડના ઓર્ડરને “કરાર સંબંધિત મતભેદો”ને કારણે રદ કરવામાં આવ્યો હતો. કંપનીએ જણાવ્યું કે માર્ચ ક્વાર્ટરમાં પણ ₹8 કરોડની આવક પાછી ખેંચવામાં આવી હતી. AI હાઈપ ધીમે પડતી અને નિયમનકારી તપાસ કડક બનતી જઈ રહી છે ત્યારે, આ સ્ટોકમાં સૌથી વધુ જોખમ હવે ઊંચા ભાવે તેમાં રોકાણ કરનારાઓ માટે છે