નાણા મંત્રાલયે PLI યોજના અંગે ગંભીર પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા, કાપડ ઉદ્યોગ માટે આપી દીધી આવી ચેતવણી
કેન્દ્રીય નાણા મંત્રાલયના નાણા વિભાગ (DoE) એ ભારે ઉદ્યોગ મંત્રાલય (MHI) ની 7,350 કરોડની PLI યોજના અંગે પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા છે. આ યોજના દેશમાં રેર અર્થ પરમેનન્ટ મેગ્નેટ (REPM) નું સ્થાનિક ઉત્પાદન વધારવા માટે બનાવવામાં આવી છે. નાણા વિભાગે જણાવ્યું હતું કે આ યોજના ચીનમાંથી મેગ્નેટ આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડી શકે છે, પરંતુ તેનાથી ભારત અન્ય દેશોના રેર અર્થ ઓક્સાઇડ પર આધાર રાખી શકે છે.
નાણા વિભાગે ચેતવણી આપી કે આટલી મોટી સબસિડી કંપનીઓના કાર્યક્ષમ બનવા અથવા ખર્ચ ઘટાડવા માટેના પ્રોત્સાહનને ઘટાડી શકે છે. જો સમગ્ર ખર્ચ તફાવત સબસિડી દ્વારા આવરી લેવામાં આવે છે, તો ખાનગી કંપનીઓ પર ખર્ચ ઘટાડવા અથવા નવીનતા લાવવા માટે દબાણ કરવામાં આવશે નહીં.
શું દરેક ઓટો કમ્પોનન્ટ કટોકટી માટે અલગ યોજના વિકસાવવામાં આવશે?
DoE એ પણ પ્રશ્ન કર્યો હતો કે ઓટોમોબાઈલ કમ્પોનન્ટ કટોકટી થાય ત્યારે દર વખતે એક અલગ PLI યોજના બનાવવાથી એક મિસાલ સ્થાપિત થશે. વધુમાં, વિભાગે પૂછ્યું કે REPM ઉત્પાદન માટે એક અલગ યોજના કેમ વિકસાવવામાં આવી રહી છે અને તેને નેશનલ ક્રિટિકલ મિનરલ મિશન (NCMM) હેઠળ કેમ લાવવામાં આવી નથી.
PLI યોજના હેઠળ, દર વર્ષે 6,000 ટન REPM ની કુલ ક્ષમતાવાળા પાંચ પ્લાન્ટ બનાવવામાં આવશે. આ માટે આશરે 1,500 ટન રેર અર્થ ઓક્સાઇડની જરૂર પડશે. ભારતમાં, ફક્ત ઇન્ડિયન રેર અર્થ્સ લિમિટેડ (IREL) ઓક્સાઇડ પૂરું પાડે છે, અને તે ફક્ત મહત્તમ 500 ટન જ પૂરું પાડી શકે છે. બાકીની અછત અન્ય દેશોથી પૂરી કરવી પડશે.
શું આ યોજના નવીનતા ઘટાડશે?
નાણા વિભાગે જણાવ્યું હતું કે મોટા સ્થાનિક બજારની ઉપલબ્ધતા કંપનીઓ પર નવીનતા માટે દબાણ ઘટાડી શકે છે. આનાથી કંપનીઓ ફક્ત સબસિડી પર આધાર રાખી શકે છે અને તેમને ઉત્પાદન સુધારવા અથવા ખર્ચ ઘટાડવાની જરૂર નહીં પડે.
શું વિશ્વ REPM પર તેની નિર્ભરતા ઘટાડી રહ્યું છે?
વિશ્વભરના ઉદ્યોગ REPM ના વિકલ્પો શોધી રહ્યા છે. કેટલાક સંશોધનો મુજબ, 2035 સુધીમાં આશરે 30% ઇલેક્ટ્રિક વાહનો REPM-મુક્ત મોટર્સ પર સ્વિચ કરી શકે છે. યુરોપિયન કંપનીઓ આયર્ન નાઇટ્રાઇડ મેગ્નેટ અને સ્ટ્રોન્ટીયમ-ફેરાઇટ એલોય જેવી નવી તકનીકો વિકસાવી રહી છે, જે પરંપરાગત REPMs જેવી જ શક્તિ પ્રદાન કરી શકે છે.
નાણા વિભાગે MHI ને યોજનાની લાંબા ગાળાની વ્યૂહરચના અને ભારતમાં REPMs પર નિર્ભરતા કેવી રીતે ઘટાડવી તે અંગે સ્પષ્ટતા આપવા જણાવ્યું છે.
PLI યોજના શું છે?
કાપડ ઉદ્યોગ માટે PLI યોજના એટલે કાપડ માટે ઉત્પાદન સાથે જોડાયેલ પ્રોત્સાહન યોજના, જે ભારતમાં માનવસર્જિત ફાઇબર (MMF) વસ્ત્રો, MMF કાપડ અને ટેકનિકલ કાપડ ઉત્પાદનોના ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક સરકારી પહેલ છે. આ યોજનાનો ધ્યેય ઉત્પાદનને વેગ આપવા, કાપડ ક્ષેત્રમાં મોટા પાયે હાંસલ કરવાનો અને રોકાણ અને ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપીને તેની વૈશ્વિક સ્પર્ધાત્મકતા વધારવાનો છે.
