ઇલેક્ટ્રિક થ્રી-વ્હીલર માર્કેટમાં ભારત વૈશ્વિક સ્તરે અગ્રેસર, સ્થાનિક સ્તરે 57% વેચાણ થયું
બ્રાઝિલના બેલેમમાં COP30 પ્રોગ્રેસ અપડેટમાં પ્રકાશિત થયેલા ઝીરો-એમિશન વ્હીકલ ટ્રાન્ઝિશન રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે ભારત ઇલેક્ટ્રિક થ્રી-વ્હીલર માર્કેટમાં નિર્વિવાદ વૈશ્વિક નેતા બન્યું છે, પરંતુ ઝડપથી આગળ વધી રહેલી નીતિગત પહેલોએ દેશને વૈશ્વિક ઇલેક્ટ્રિક વાહન (EV) ક્ષેત્રમાં સૌથી પ્રભાવશાળી ખેલાડી પણ બનાવ્યો છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, 2024 માં વિશ્વભરમાં વેચાયેલા તમામ ઇલેક્ટ્રિક થ્રી-વ્હીલરમાંથી 57% ફક્ત ભારતમાં ખરીદવામાં આવશે. ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર માર્કેટમાં ભારતનો વૈશ્વિક હિસ્સો 6% છે. એક્સિલરેટિંગ ટુ ઝીરો કોએલિશન દ્વારા તૈયાર કરાયેલ અને ઇન્ટરનેશનલ કાઉન્સિલ ઓન ક્લીન ટ્રાન્સપોર્ટેશન (ICCT) ના સહયોગથી પ્રકાશિત કરાયેલ આ રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે સ્વચ્છ અને પ્રદૂષણમુક્ત પરિવહનને પ્રોત્સાહન આપતી નીતિઓએ ભારતને બીજા ક્રમનું સૌથી મોટું ઇલેક્ટ્રિક વાહન બજાર બનાવ્યું છે. FAME અને PM e-Drive જેવી યોજનાઓએ ઇલેક્ટ્રિક અને પરંપરાગત વાહનો વચ્ચેના ભાવ તફાવતને ઘટાડ્યો છે, જેના કારણે છેલ્લા માઇલ ગતિશીલતામાં ખાનગી રોકાણમાં ઝડપી વધારો થયો છે.
ટુ-વ્હીલર્સ અને થ્રી-વ્હીલર્સ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત : ભારતની યોગ્ય રણનીતિ
ICCT ઇન્ડિયાના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અમિત ભટ્ટના મતે, દેશમાં વેચાતા મોટર વાહનોમાં ટુ-વ્હીલર્સ અને થ્રી-વ્હીલર્સનો હિસ્સો સૌથી મોટો છે, જે કુલ વેચાણના આશરે 80% હિસ્સો ધરાવે છે. તેથી, ઇલેક્ટ્રિક વાહન ખરીદીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આ સેગમેન્ટ્સ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું એ ભારત માટે યોગ્ય વ્યૂહરચના રહી છે, અને તેના પરિણામો હવે વૈશ્વિક સ્તરે દેખાઈ રહ્યા છે. ભારત હવે આગલા તબક્કામાં આગળ વધી ગયું છે. PM e-Drive હેઠળ, સરકાર મધ્યમ અને ભારે ટ્રકોના ઇલેક્ટ્રિક રૂપાંતર પર કામ શરૂ કરી રહી છે.
ઝડપથી વિકસતું બજાર
રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતની ભાવિ યોજનાઓ ઇલેક્ટ્રિક વાહન બજારને ઝડપથી વિસ્તૃત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. વ્યૂહરચનાનું મુખ્ય ધ્યાન ટુ-અને થ્રી-વ્હીલર EVs ના વ્યાપક અપનાવવા, કંપનીઓ માટે અનુકૂળ વાતાવરણ પૂરું પાડવા અને ચાર્જિંગ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને મજબૂત બનાવવા પર છે. PM e-Drive યોજના હેઠળ, વેચાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 2.5 મિલિયન ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર્સ અને 32 મિલિયન ઇ-થ્રી-વ્હીલર્સ પૂરા પાડવામાં આવશે, જેમાં $315 મિલિયનની સબસિડી આપવામાં આવશે.
ભારતની ભૂમિકા બદલાતા સંકેતો
આ અહેવાલ તારણ આપે છે કે ભારતનું નેતૃત્વ હવે આંકડાકીય નથી, પરંતુ પરિવહન ક્રાંતિનું સંકેત છે. ઇલેક્ટ્રિક થ્રી-વ્હીલર માટે વિશ્વનું નંબર વન બજાર, ઝડપથી ઉભરતું ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર બજાર, મજબૂત નીતિઓ, ખાનગી રોકાણ અને ટેકનોલોજી-સંચાલિત ઇકોસિસ્ટમ – આ બધા સૂચવે છે કે ભારત આગામી વર્ષોમાં શૂન્ય-ઉત્સર્જન પરિવહન ચળવળમાં અગ્રણી ભૂમિકા ભજવશે.
