કોલકાતા સ્ટોક એક્સચેન્જની છેલ્લી દિવાળી? 117 વર્ષ જૂની સફરનો હવે થઈ રહ્યો છે અંત
દેશના સૌથી જૂના સ્ટોક એક્સચેન્જોમાંનું એક, કોલકાતા સ્ટોક એક્સચેન્જ (CSE) આ વર્ષે તેની છેલ્લી દિવાળી ઉજવી શકે છે. સ્વૈચ્છિક બંધ કરવાની પ્રક્રિયા તેના અંતિમ તબક્કામાં પહોંચી ગઈ છે.
SEBI નિયમોનું પાલન કરવામાં સતત નિષ્ફળતાને કારણે એપ્રિલ ૨૦૧૩ થી CSE ખાતે ટ્રેડિંગ સ્થગિત છે. વર્ષોની કાનૂની લડાઈઓ અને કામગીરી ફરી શરૂ કરવાના પ્રયાસો પછી, એક્સચેન્જે હવે સત્તાવાર રીતે સ્ટોક એક્સચેન્જ વ્યવસાયમાંથી બહાર નીકળવાનો નિર્ણય લીધો છે.
CSEના ચેરમેન દીપાંકર બોઝે જણાવ્યું હતું કે એપ્રિલ ૨૦૨૫ માં યોજાયેલી ખાસ સામાન્ય સભા (EGM) માં શેરધારકોએ એક્ઝિટ પ્રસ્તાવને મંજૂરી આપી હતી. ત્યારબાદ, SEBI ને અરજી સબમિટ કરવામાં આવી છે, અને નિયમનકારે મૂલ્યાંકન માટે રાજવંશી એન્ડ એસોસિએટ્સની નિમણૂક કરી છે, જેને અંતિમ ઔપચારિકતા માનવામાં આવે છે.
બ્રોકરેજ ચાલુ રહેશે
SEBI ની મંજૂરી મળ્યા પછી, CSE એક હોલ્ડિંગ કંપની બનશે. તેની ૧૦૦% માલિકીની પેટાકંપની, CSE કેપિટલ માર્કેટ્સ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ (CCMPL), NSE અને BSE ના સભ્ય તરીકે બ્રોકિંગ સેવાઓ પૂરી પાડવાનું ચાલુ રાખશે.
સમાધાન સંપત્તિ વેચાણ દ્વારા થશે
SEBI એ EM બાયપાસ પર સ્થિત CSE ની ત્રણ એકર જમીન શ્રીજન ગ્રુપને ₹૨૫૩ કરોડમાં વેચવાની પણ મંજૂરી આપી છે. આ સોદો બહાર નીકળવાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયા પછી અમલમાં આવશે.
BSE નો એક વખત હરીફ
૧૯૦૮ માં સ્થાપિત, CSE એક સમયે ટ્રેડિંગ વોલ્યુમમાં મુંબઈના બોમ્બે સ્ટોક એક્સચેન્જને હરીફ કરતું હતું. જોકે, ૨૦૦૦ ના દાયકામાં, કેતન પારેખ કૌભાંડને લગતા ₹૧૨૦ કરોડના ચુકવણી સંકટથી એક્સચેન્જની વિશ્વસનીયતા પર ગંભીર ફટકો પડ્યો. ટ્રેડિંગ ધીમે ધીમે ઘટ્યું, અને ૨૦૧૩ માં, SEBI એ તેની કામગીરી સ્થગિત કરી.
કર્મચારીઓ માટે VRS, બધા સ્વીકારાયા
ડિસેમ્બર ૨૦૨૪ માં, બોર્ડે તમામ પેન્ડિંગ મુકદ્દમા પાછા ખેંચવાનો અને સ્વૈચ્છિક બહાર નીકળવાનો નિર્ણય લીધો. આ ઉપરાંત, ₹20.95 કરોડની સ્વૈચ્છિક નિવૃત્તિ યોજના (VRS) ઓફર કરવામાં આવી હતી, જેને તમામ કર્મચારીઓએ સ્વીકારી હતી.
એક યુગનો અંત
CSE નું બહાર નીકળવું એ દેશના પ્રાદેશિક વિનિમયના ઇતિહાસમાં એક મહત્વપૂર્ણ પ્રકરણનો અંત દર્શાવે છે. એક સમયે જીવંત રહેલા આ વિનિમય હવે ઇલેક્ટ્રોનિક પ્લેટફોર્મ અને નિયમનકારી કડકતાના યુગમાં પાછળ રહી ગયા છે.
CSE ના ચેરમેન દીપાંકર બોઝે તેમના વાર્ષિક અહેવાલમાં લખ્યું છે કે, “CSE એ ભારતના મૂડી બજારોને મજબૂત બનાવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે.”
