દિલ્હી ગેસ ચેમ્બરમાં ફેરવાઈ, AQI ‘ગંભીર’ શ્રેણીમાં પહોંચ્યો, 6-8 અઠવાડિયા માટે દિલ્હી છોડી દેવા ડોક્ટરની ચેતવણી
દિલ્હીની હવા ખૂબ જ ખરાબ શ્રેણીમાં રહે છે. રાષ્ટ્રીય રાજધાનીના હવા ગુણવત્તા સૂચકાંક (AQI) 377 થી વધુ નોંધાયેલ છે, જ્યારે કેટલાક વિસ્તારોમાં પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ ગઈ છે. આનંદ વિહાર, ચાંદની ચોક, આરકે પુરમ અને રોહિણી જેવા વિસ્તારોમાં, AQI 400 ને વટાવી ગયો છે, જે ‘ગંભીર’ શ્રેણીમાં આવે છે. આનો અર્થ એ છે કે ત્યાંની હવા ઝેરીથી ઓછી નથી, અને દરેક શ્વાસ શરીરને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યો છે.
આ ભયંકર પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને, ભૂતપૂર્વ પલ્મોનોલોજિસ્ટ અને AIIMS ના વરિષ્ઠ ફેફસાના નિષ્ણાત ડૉ. ગોપીચંદ ખિલનાનીએ એક આશ્ચર્યજનક સલાહ આપી છે. તેમનું કહેવું છે કે ક્રોનિક હૃદય અથવા ફેફસાના રોગો ધરાવતા લોકો, જેમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ હોય છે, અથવા જેઓ ઓક્સિજન સપોર્ટ પર હોય છે, તેઓએ શક્ય હોય તો આગામી છ થી આઠ અઠવાડિયા માટે દિલ્હી છોડી દેવું જોઈએ. ડૉક્ટરના મતે, નવેમ્બર અને ડિસેમ્બર દરમિયાન પ્રદૂષણનું સ્તર સૌથી વધુ હોય છે, અને આ સમય દરમિયાન ફેફસાના રોગના દર્દીઓ ઝડપથી બગડી શકે છે.
બાળકો પર અત્યંત ખરાબ અસરો
ડૉ. ખિલનાની સમજાવે છે કે આ પ્રદૂષણ બાળકો પર સૌથી વધુ અસર કરી રહ્યું છે. AIIMS ના એક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે દિલ્હી જેવા પ્રદૂષિત શહેરોમાં બાળકોના ફેફસાં સામાન્ય રીતે વિકાસ કરી શકતા નથી. જ્યારે તમાકુ અને ધૂમ્રપાનને એક સમયે ફેફસાના રોગનું મુખ્ય કારણ માનવામાં આવતું હતું, ત્યારે હવે અડધાથી વધુ કેસ માટે વાયુ પ્રદૂષણ જવાબદાર છે.
પ્રદૂષણને કારણે કેન્સર
માત્ર એટલું જ નહીં, ફેફસાના કેન્સરના લગભગ 80 ટકા દર્દીઓ ધૂમ્રપાન કરતા હતા, પરંતુ આજે લગભગ 40 ટકા દર્દીઓએ ક્યારેય સિગારેટને સ્પર્શ પણ કર્યો નથી. આ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે પ્રદૂષણ કેન્સરનું મુખ્ય કારણ બની ગયું છે, અને તેનું જોખમ ઝડપથી વધી રહ્યું છે, ખાસ કરીને યુવાનોમાં.
હૃદય, મગજ, કિડની, હોર્મોન્સ પર હાનિકારક અસરો
વાયુ પ્રદૂષણ ફક્ત ફેફસાંને જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર શરીરને અસર કરે છે. તેની ઝેરી અસર હૃદય, મગજ, કિડની, આંતરડા, હોર્મોનલ સિસ્ટમ અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર પણ પડી રહી છે. લાંબા સમય સુધી ઝેરી હવા શ્વાસ લેવાથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડે છે અને ઘણી ગંભીર બીમારીઓ થઈ શકે છે.
શું એર પ્યુરિફાયર ઉપયોગી થશે?
શું એર પ્યુરિફાયર આ પરિસ્થિતિમાં મદદ કરી શકે છે? ડોક્ટરો કહે છે કે એક સારું એર પ્યુરિફાયર રૂમમાં હવાને અમુક હદ સુધી સાફ કરી શકે છે, પરંતુ તેના માટે રૂમ બંધ રાખવો અને મશીન સતત ચાલુ રાખવું જરૂરી છે. જોકે વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન (WHO) માને છે કે એર પ્યુરિફાયર ખૂબ અસરકારક ઉકેલ નથી, તેમ છતાં તે ફેફસાં અને હૃદયના દર્દીઓ માટે થોડી રાહત આપી શકે છે જેઓ ઘરે રહે છે.
બિનજરૂરી બહાર નીકળવાનું ટાળો
દિલ્હી હાલમાં ગેસ ચેમ્બર જેવું વાતાવરણ અનુભવી રહ્યું છે. તેથી, નિષ્ણાતો બિનજરૂરી બહાર નીકળવાનું ટાળવાની, N-95 માસ્કનો ઉપયોગ કરવાની, બાળકો અને વૃદ્ધોની ખાસ કાળજી લેવાની અને ડોકટરોની સલાહનું પાલન કરવાની સલાહ આપે છે. અને સૌથી અગત્યનું, જો તમારી પાસે કોઈ વિકલ્પ હોય, તો ઓછામાં ઓછા ડિસેમ્બરના મધ્ય સુધી ઓછા પ્રદૂષિત વિસ્તારમાં જાવ, કારણ કે સ્વાસ્થ્ય કરતાં વધુ મહત્વનું કંઈ નથી.
