‘ફૂટપાથ, હેલ્મેટ, વાહન હેડલાઇટ’: સુપ્રીમ કોર્ટે માર્ગ સલામતી અને રાહદારીઓના મૃત્યુ અંગે નિર્દેશો જારી કર્યા
માર્ગ અકસ્માતોમાં મૃત્યુની વધતી સંખ્યા પર ચિંતા વ્યક્ત કરતા, સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે રાહદારીઓની સલામતી, હેલ્મેટ નિયમો અને ખતરનાક ડ્રાઇવિંગ પ્રથાઓને નિયંત્રિત કરવા માટે અનેક નિર્દેશો જારી કર્યા. ન્યાયાધીશ જે.બી. પારડીવાલા અને કે.વી. વિશ્વનાથનની બેન્ચે માર્ગ અકસ્માતો પ્રત્યે રાજ્યોના બેદરકારીભર્યા વલણની ટીકા કરતી જાહેર હિતની અરજીના જવાબમાં આ આદેશ આપ્યો.
2023 માં માર્ગ અકસ્માતોમાં રાહદારીઓના મૃત્યુનો દર 20.4%
માર્ગ પરિવહન અને હાઇવે મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, 2023 માં ભારતમાં 172,890 માર્ગ અકસ્માતના મૃત્યુ થશે, જેમાં 35,221 રાહદારીઓનો સમાવેશ થાય છે, જે કુલ મૃત્યુના 20.4% છે. આ 2016 માં 10.44% થી નોંધપાત્ર વધારો છે. કોર્ટે નોંધ્યું હતું કે ફૂટપાથના અતિક્રમણ અને દુરુપયોગથી રાહદારીઓને રસ્તા પર ચાલવાની ફરજ પડે છે, જે જોખમ વધારે છે.
50 શહેરોમાં ફૂટપાથ ઓડિટનો આદેશ
સુપ્રીમ કોર્ટે મ્યુનિસિપલ સંસ્થાઓ અને NHAI ને 50 મુખ્ય શહેરોમાં ફૂટપાથ અને રાહદારી ક્રોસિંગનું ઓડિટ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો. બજારો, રેલ્વે સ્ટેશનો, બસ સ્ટેન્ડ અને શાળાઓ જેવા ભીડવાળા વિસ્તારોને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવશે. ઓડિટ 15-20 સ્થળો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે જ્યાં તાજેતરના વર્ષોમાં રાહદારીઓને ઇજાઓ અથવા મૃત્યુ થયા છે. ઝેબ્રા ક્રોસિંગ, લાઇટિંગ અને ફૂટઓવર બ્રિજની સલામતી પણ તપાસનો ભાગ હશે.
હેલ્મેટ નિયમોનો કડક અમલ
કોર્ટે ટુ-વ્હીલર્સને કારણે થતા 70% મૃત્યુ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી અને હેલ્મેટ નિયમોનો કડક અમલ કરવા માટે કેમેરા જેવા ઇ-એન્ફોર્સમેન્ટ મિકેનિઝમનો ઉપયોગ કરવાનો આદેશ આપ્યો. તેણે ખોટી લેન ડ્રાઇવિંગ અને અસુરક્ષિત ઓવરટેકિંગને રોકવા માટે ઓટોમેટેડ કેમેરા, રમ્બલ સ્ટ્રીપ્સ અને ટાયર કિલર્સ જેવા પગલાં અમલમાં મૂકવાની પણ હાકલ કરી.
ગેરકાયદેસર લાઇટ અને હોર્ન પર પ્રતિબંધ
ખાનગી વાહનો પર તેજસ્વી LED હેડલાઇટ અને ગેરકાયદેસર હોર્નનો દુરુપયોગ અટકાવવા માટે, માર્ગ પરિવહન અને હાઇવે મંત્રાલય (MWR) એ ટ્રાફિક પોલીસને હેડલાઇટની તેજસ્વીતા અને બીમ એંગલ નક્કી કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો. વધુમાં, જાગૃતિ અભિયાન શરૂ કરવાનો આદેશ જારી કરવામાં આવ્યો.
ઓનલાઇન ફરિયાદ નિવારણ પદ્ધતિ
કોર્ટે ફૂટપાથ જાળવણી અને રાહદારીઓના ક્રોસિંગ સંબંધિત ફરિયાદો માટે સમયસર નિરાકરણ અને સમીક્ષા સાથે ઓનલાઇન પદ્ધતિ સ્થાપિત કરવાનો આદેશ આપ્યો. બધા રાજ્યોને છ મહિનાની અંદર રાહદારીઓની સુલભતા અને માર્ગ ડિઝાઇન નિયમો વિકસાવવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો. સાત મહિના પછી પ્રગતિનું નિરીક્ષણ કરવામાં આવશે.
