સેબીની મોટી કાર્યવાહી: IEX ઇનસાઇડર ટ્રેડિંગ કેસમાં આઠ એન્ટિટીઝ સામે કડક કાર્યવાહી, 173.14 કરોડ જપ્ત
બજાર નિયમનકાર સેબીએ ઇનસાઇડર ટ્રેડિંગ કેસમાં કડક કાર્યવાહી કરી છે અને ઇન્ડિયન એનર્જી એક્સચેન્જ લિમિટેડ (IEX) ના શેરની હેરાફેરી કરવામાં સંડોવાયેલી અનેક એન્ટિટીઝ સામે વચગાળાનો આદેશ જારી કર્યો છે. આ આદેશમાં કુલ 173.14 કરોડની ગેરકાયદેસર રકમ જપ્ત કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે.
સેબીનો નિર્દેશ
સેબીએ જણાવ્યું છે કે નોટિસ મેળવનાર તમામ એન્ટિટીઝને પોતાના નામે ફિક્સ ડિપોઝિટ એકાઉન્ટ્સ ખોલવા અને રકમ જમા કરાવવાની રહેશે. આ એકાઉન્ટ્સ સેબીની તરફેણમાં પૂર્વાધિકાર સાથે નોંધાયેલા હશે, અને નિયમનકારની પરવાનગી વિના ભંડોળ મુક્ત કરી શકાશે નહીં.
તપાસમાં શું બહાર આવ્યું?
નિયમનકારની તપાસમાં બહાર આવ્યું છે કે સેન્ટ્રલ ઇલેક્ટ્રિસિટી રેગ્યુલેટરી કમિશન (CERC) ના મુખ્ય આદેશ પહેલાં IEX શેર્સમાં શંકાસ્પદ સોદા કરવામાં આવ્યા હતા. સેબીના જણાવ્યા અનુસાર, 23 જુલાઈ, 2025 ના રોજ, CERC એ સેન્ટ્રલ ઇલેક્ટ્રિસિટી રેગ્યુલેટરી કમિશન (પાવર માર્કેટ) રેગ્યુલેશન્સ, 2021 હેઠળ માર્કેટ કપ્લિંગ લાગુ કરવા માટે નિર્દેશો જારી કર્યા. આ પગલાથી IEX ના ટ્રેડિંગ વોલ્યુમ પર નકારાત્મક અસર પડી હોવાનું માનવામાં આવતું હતું.
બીજા જ દિવસે, 24 જુલાઈ, 2025 ના રોજ, IEX શેરમાં 29.58% (નજીકથી નજીકના ધોરણે) નો મોટો ઘટાડો નોંધાયો હતો. સેબીએ જણાવ્યું હતું કે ઓર્ડર પહેલાં ટ્રેડિંગ વોલ્યુમમાં અસામાન્ય વધારો અને ત્યારબાદ તીવ્ર ઘટાડાથી ઇનસાઇડર ટ્રેડિંગની શંકા મજબૂત થઈ. આ ટ્રેડ્સના પરિણામે 173.14 કરોડનો ગેરકાયદેસર નફો થયો. તપાસને આગળ વધારવા માટે, સેબીએ 18 થી 20 સપ્ટેમ્બર, 2025 ની વચ્ચે શંકાસ્પદ એન્ટિટી સાથે જોડાયેલા અનેક સ્થળોએ શોધ અને જપ્તીની કામગીરી હાથ ધરી હતી.
સેબીની કાર્યવાહીમાં નોંધપાત્ર પુરાવા મળી આવ્યા હતા જે દર્શાવે છે કે ચોક્કસ વેપારીઓ CERC ના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ પાસેથી ગુપ્ત માહિતી મેળવી રહ્યા હતા. આ માહિતી મુખ્યત્વે માર્કેટ કપ્લિંગ ઓર્ડર સંબંધિત આંતરિક ચર્ચાઓ અને નિર્ણયો સાથે સંબંધિત છે.
આઠ એન્ટિટી સામે આદેશ જારી
આ ખુલાસા બાદ, સેબીએ આઠ એન્ટિટી સામે વચગાળાનો આદેશ જારી કર્યો, જેમાં 173.14 કરોડની ગેરકાયદેસર રકમ જપ્ત કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો. વધુમાં, આ બધી એન્ટિટીઓને સંપૂર્ણ રકમ જપ્ત ન થાય ત્યાં સુધી સિક્યોરિટીઝ માર્કેટમાં કોઈપણ વ્યવહારોમાં સામેલ થવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે.
વધુમાં, આ એન્ટિટીઓના બેંક ખાતાઓ પણ એટલી જ હદ સુધી ફ્રીઝ કરવામાં આવ્યા છે, અને તેમને તેમના પોતાના નામે ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ એકાઉન્ટ ખોલવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે, જેના પર લાઇન્સ સેબીની તરફેણમાં નોંધાયેલા હશે.
