ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગ PLI યોજના: સરકારે અરજી સબમિટ કરવાની અંતિમ તારીખ 31 ડિસેમ્બર સુધી લંબાવી
કેન્દ્ર સરકારે ટેક્સટાઇલ ક્ષેત્ર માટે પ્રોડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ (PLI) યોજના હેઠળ નવી અરજીઓ સબમિટ કરવાની અંતિમ તારીખ 31 ડિસેમ્બર સુધી લંબાવી છે.
મેન-મેઇડ ફાઇબર (MMF) એપેરલ, MMF ફેબ્રિક્સ અને ટેકનિકલ ટેક્સટાઇલ સહિતના ક્ષેત્રોમાંથી મોટી સંખ્યામાં અરજીઓ આવ્યા બાદ આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. ઓગસ્ટ 2025 માં આ યોજના માટે અરજીઓ સ્વીકારવામાં આવી હતી.
ટેક્સટાઇલ મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે”ઉદ્યોગ તરફથી વધતી જતી રુચિથી પ્રોત્સાહિત, સરકાર સંભવિત રોકાણકારોને આ યોજનામાં ભાગ લેવા અને લાભ મેળવવા માટે બીજી તક પૂરી પાડી રહી છે.”
અત્યાર સુધીમાં, PLI યોજના હેઠળ 74 ભાગ લેતી કંપનીઓને લાભાર્થી તરીકે પસંદ કરવામાં આવી છે.
ડ્યુટી-મુક્ત આયાત શા માટે લંબાવવામાં આવી?
સરકારે કપાસની ડ્યુટી-મુક્ત આયાતને 3 મહિના માટે 31 ડિસેમ્બર 2025 સુધી લંબાવી છે. અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવેલા ટેરિફ પછી સરકારે આ નિર્ણય લીધો છે. અમેરિકાએ ભારતમાંથી આયાત થતા કાપડ પર 50% ટેરિફ લાદ્યો છે. આના કારણે, ભારતીય કાપડ અને કપડાં ઉદ્યોગ પર ખર્ચમાં વધારો અને નિકાસ સ્પર્ધાત્મકતાનું દબાણ વધ્યું છે.
અમેરિકાએ ભારતમાંથી આવતા ઉત્પાદનો પર વધારાની ડ્યુટી લાદી છે. તેનું કારણ ભારત દ્વારા રશિયન તેલ ખરીદવાનો ઇનકાર અને અમેરિકન ઉત્પાદનો માટે બજાર ખોલવાનો છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આવું થઈ રહ્યું છે. ભારત સરકાર માને છે કે ડ્યુટી-મુક્ત કપાસની આયાત સ્થાનિક ઉદ્યોગને ઓછી કિંમતે કાચો માલ પૂરો પાડશે. આનાથી યુએસ ટેરિફની અસરને અમુક અંશે સરભર કરવામાં આવશે.
પીઆઈબીના અહેવાલ મુજબ, ભારતનો કાપડ ઉદ્યોગ લગભગ $350 બિલિયનનો છે અને તે કૃષિ પછી બીજા ક્રમનો સૌથી મોટો છે. તે રોજગાર ક્ષેત્ર છે. 45 મિલિયનથી વધુ લોકો આ ક્ષેત્રમાં સીધા સંકળાયેલા છે. ભારતે 2023-24માં $34.4 બિલિયનના કાપડની નિકાસ કરી હતી, પરંતુ યુએસ ટેરિફ નિકાસને મોટો ફટકો આપી શકે છે. જોકે, ડ્યુટી-મુક્ત કપાસની આયાત કાપડ મિલોના ખર્ચમાં ઘટાડો કરશે. યાર્ન અને કાપડ સસ્તું થશે. ભારત વૈશ્વિક બજારમાં સ્પર્ધા જાળવી શકશે.
ભારતનું આ પગલું માત્ર આર્થિક જ નહીં પણ વ્યૂહાત્મક પણ છે. આ દર્શાવે છે કે ભારત અમેરિકાના દબાણ છતાં તેના ઉદ્યોગને સુરક્ષિત રાખવા માટે પગલાં લઈ રહ્યું છે. ઉપરાંત, તે એક સંદેશ છે કે ભારત નવા નિકાસ બજારો (યુકે, જાપાન, યુરોપ, એશિયા) તરફ ઝુકાવ ધરાવે છે. આ સંદર્ભમાં, સરકારે વિશ્વના 40 દેશોમાં કાપડ ઉત્પાદનોની નિકાસ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ માટે, ભારતે દરેક દેશ માટે એક અલગ યોજના તૈયાર કરી છે.
